۱۳۸۹ آذر ۱۵, دوشنبه

بهترين مدير جامعه از ديدگاه فارابي و طرز انتخاب او


طبق منابعي كه در دست است از جمله نتيجه تحقيقات پروفسور ديويدسون، ابو نصر (محمد) فارابي بنيادگذار دمكراسي اسلامي 25 نوامبر سال870 ميلادي (259هجري خورشيدي) در شهرك فاراب در خراسان بزرگتر به دنيا آمد.از فارابي 117 كتاب و رساله از جمله كتاب معروف «مدينه فاضله» باقي مانده است. اين آثار در همه زمينه ها از جمله موسيقي است. وي بر همه دانش عصر خود به ويژه فلسفه، رياضيات، ادبيات و چند زبان خارجي مسلط بود و به همين لحاظ به «معلم ثاني» ملقب شده بود. مورخان اروپايي وي را از طبقه فلاسفه «نئو پلاتونيست = افلاتونيان نوين» مي دانند كه تحصيلات خود را در بخارا، كانون فرهنگ ايراني و ادبيات فارسي آغاز كرد و به تكميل آن در بغداد، حلب و دمشق پرداخت. در زمينه دمكراسي، وي بمانند افلاتون و ارسطو نگران سوء استفاده از انتخابات در يك حكومت مردمسالاري بود.
در نظر فارابي بهترين زمامدار بايد يك مرد فكر و عمل (دانا و توانا)، قادر به ترغيب و رهبري ديگران، داراي توان فراوان در تفكر و قواي دماغي و خرد كامل و به حدكافي نيرومند باشد كه بتواند در لحظه لازم، فرمان جنگ دهد. از شرايط ديگر زمامدار آگاهي كامل از تجربه گذشتگان، جغرافيا، اصول و قوانين است (منظور؛ رسوم و قوانين كلي و طبيعي، نه قوانين موضوعه)؛ به گونه اي كه بايد به مثابه يك دائرةالمعارف متحرك باشد و شرايط عدل و داد و قدرت اعمال خردمندانه آن نيز در او جمع باشد.
فارابي گويد كه اگر چنين فردي با اين شرايط ويژه يافت نشود، تا زمان پيدايش او، حكومت بايد به يك شورا مركب از افرادي سپرده شود كه مجموع آنان اين كيفيت را داشته باشد. با اين بيان، فارابي با نامزد شدن هركس براي زمامداري مخالف است؛ مگر اين كه شرايط لازم را داشته باشد. فارابي يافتن چنين فردي را برعهده بزرگان، آگاهان و دلسوزان جامعه گذارده است. به اين ترتيب، اين مردمند كه بايد بروند و بگردند و براي خود زمامدار واجد شرايط لازم بيايند و انتخاب كنند، نه اين كه (همانند دمكراسي هاي ناقص فعلي) متقاضيان بروند و از مردم بخواهند كه به آنان راي بدهند تا زمامدار شوند.
به تفسير اصحاب نظر، فارابي انتخابات دو مرحله اي را پيشنهاد كرده است و انتخابات مستقيم را نپذيرفته است. انتخابات دو مرحله اي از نظر فارابي اينست كه در مرحله اول؛ آگاهان، پاك نظران و دلسوزان جامعه از ميان داوطلبان و يا به دعوت خود افرادي را برگزينند و به جامعه معرفي كنند و در مرحله دوم؛ مردم از ميان اين افراد گزينش شده و واجد شرايط مديريت يكي را انتخاب كنند و در اين مرحله، شرط انتخاب شدن به دست آوردن اكثريت آراء است (نظر فارابي درست عكس قاعده اي است كه در آمريكا به آن عمل مي شود). به نظر فارابي، يك جامعه با انتخاب زمامدار خوب براي تمشيت امور؛ رفاه و پيشرفت و سعادت خود را تضمين خواهد كرد.فارابي سفر بسيار كرد و در 80 سالگي بسال 950 ميلادي (339 هجري) در دمشق در گذشت.
وي هرگز ازدواج نكرده بود.
ابونصر فارابی - ویکیپدیا منبع 2

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر